Ai cũng từng là người mới bắt đầu tập trồng sen đá xương rồng. Nếu trước đây 5 năm thông tin về sen đá còn hạn chế, người mới phải tự mò mẫm trồng sen đá theo các trang mạng nước ngoài, và phải thử sai nhiều lần để có được cách trồng phù hợp với khí hậu hay khu vườn của họ. Dưới đây là bài viết giúp người mới tránh khỏi các sai lầm, và giúp những cây sen đá mới không bị chết.
Không phải loài sen đá nào cũng giống nhau
Có hàng nghìn loại sen đá khác nhau mà bạn có thể dễ dàng tìm mua trên mạng. Một số loài được sưu tầm và chọn lọc giống ở ngoài tự nhiên, và vô số loài khác được con người lai tạo chéo giữa các loài sen đá tự nhiên khác nhau.
Sen đá có nguồn gốc từ đa dạng môi trường sống khác nhau. Sen đá xương rồng chủ yếu sống ở các khu vực bán khô hạn trên thế giới, một số loài sống tự nhiên ở vùng cao nguyên, một số chọn sống trong các khu rừng ẩm.
Hầu hết sen đá đều ưa thích sống ở vùng nhiều ánh sáng, một số lại thích sống ẩn mình trong bóng râm, không có ánh nắng trực tiếp, và đồng thời chúng không thể chịu đựng được ánh nắng mặt trời quá nóng.
Và cuối cùng, những loài sen đá được con người lai tạo ra có phần lớn là những loài nổi bật với vẻ bề ngoài nhưng lại thiếu đi sự cứng rắn khi sinh tồn.
Sen đá đế vương hồng Echeveria agavoides Romeo là một ví dụ. Tuy nó không phải là loài lai tạo nhưng cũng được con người chọn lọc giống đột biến của dòng sen đá đế vương. Romeo là loài nổi tiếng phổ biến nhưng cũng cực kỳ khó trồng. Nó không chỉ dễ dàng đột tử bất cứ lúc nào, đế hồng còn rất nhạy cảm với nước và độ ẩm hay ánh sáng. Bạn gần như phải cần một nhà kính thoáng gió để trồng Romeo. Vì nó là một biến dị gần như đẹp nhất của các dòng sen đá đế vương, cho nên romeo được chọn làm loài lý tưởng để lai tạo ra nhiều dòng sen đá con lai khác, và những đặc tính khó chiều của romeo được kế thừa sang con lai gây ra nhiều khó khăn cho người trồng sen đá. Dù sao thì Romeo không phải là loại sen đá tốt nhất cho người mới bắt đầu trồng. Thậm chí những người có kinh nghiệm cũng gặp khó khăn khi trồng chúng.
Khi bắt đầu trồng sen đá với số lượng lớn. Bạn sẽ mua rất nhiều loại sen đá khác nhau, và vì là người mới, bạn sẽ “đối xử” tất cả như một, trong khoảng thời gian ngắn, mọi thứ có vẻ rất ổn. Thậm chí nếu bạn trồng hàng loạt vào mùa mát mẻ, sen đá của bạn sẽ sinh trưởng tốt cho dù cây nào cũng được trồng với điều kiện giống nhau. Tuy nhiên vào mùa hè hoặc mùa mưa nặng hạt, các sự cố bắt đầu bộc lộ. Nhiều loại sen đá sẽ không thể chống chịu được mùa hè quá nóng, hoặc lượng mưa quá nhiều gây ra nấm bệnh đối với nhiều loại sen đá.
Người viết bài này đã trải nghiệm qua nhiều sự cố như thế trong nhiều năm, nhiều cách xử lý được đưa ra, bao gồm chuyển sen đá vào mái che trong suốt, lắp đèn quang hợp, căng lưới lan che nắng. Có một số loại sen đá không cần phải có chế độ chăm sóc gì kỹ lưỡng mà chúng vẫn sinh trưởng tốt dù trời nắng hay mưa.
Tóm lại, nếu bạn là người mới, dù có điều kiện kinh tế tốt hay bình thường thì vẫn nên chọn lựa một số loại sen đá dễ trồng để thử trước. Tìm đọc tham khảo qua để xác định loại sen đá phù hợp với vườn của bạn. Bạn thích trồng sen đá ngoài trời mưa nắng hay ở trong nhà, sẽ có nhiều lựa chọn phù hợp.
Không phải tất cả các loại sen đá đều trồng được ở trong nhà
Đối với nhiều người mới, các chậu sen đá mix pha trộn nhiều loại đầy màu sắc sẽ luôn trông rất hấp dẫn, người bán cũng nắm được tâm lý các khách hàng mới nên thường tư vấn mua loại sen mix này và đặt trên bàn trang trí, hoặc làm tiểu cảnh nghệ thuật trong nhà.
Sau khi mua hoặc được tặng chậu sen đá mix một thời gian, bạn sẽ nhanh chóng nhận ra các loài sen đá không phù hợp để phát triển tốt ở trong nhà vì không đủ ánh sáng cho các loài cây ưa nắng này.
Tuy nhiên nếu bạn biết cách, các chậu sen đá mix này sẽ sống tốt trong nhà hoặc dưới mái hiên ít nắng.
Giá thể trồng sen đá chất lượng sẽ quyết định sức khỏe của cây
Hầu hết những người mới trồng thường chọn mua giá thể trộn sẵn dành riêng cho sen đá xương rồng như Soil Mix Ba, Namix, ProMix… Đây điều là những loại giá thể khá chất lượng trên thị trường.
Nhưng khi bạn đã có kinh nghiệm, việc cắt giảm chi phí cho giá thể là điều nên làm khi mà vườn bạn đã được nhân lên hàng trăm, hàng nghìn cây sen đá. Hãy tự trộn giá thể phù hợp cho khu vườn của bạn. Sẽ có sự khác biệt khá rõ khi trồng sen đá với giá thể tự trộn mới này so với giá thể được bán trên thị trường.
Mắc dù sen đá là loài có khả năng thích nghi với nhiều loại điều kiện thời tiết cũng như đất trồng, nhưng đẽ sen đá lên màu chuẩn hơn, sinh trưởng tốt hơn, một giá thể tự trộn chất lượng sẽ giúp bạn làm được điều đó. Cho dù nhiều người mới đang có suy nghĩ, trồng sao cho sen đá nó sống là tốt rồi, nhưng hãy tin rằng, bạn sẽ muốn cây của mình đẹp hơn nữa khi đã có kinh nghiệm. Hoặc nhiều người mới sẽ học theo các hướng dẫn trên mạng, thấy họ trồng sen đá ra đất thịt rất dễ dàng chả cần chăm bón gì, sen đá vẫn tươi tốt. Những người mới trồng sẽ không biết rằng, điều kiện thời tiết, khí hậu rất khác, không thuận lợi như các bài hướng dẫn. Kết quả, nếu làm theo là cây sen đá sẽ mãi xấu èo ặt thiếu sức sống.
Mưa không làm chết cây sen đá của bạn
Đúng là sen đá khá nhạy cảm với thời tiết mưa kéo dài, nhưng đa số sẽ chịu được mưa vừa đủ. Điều này có thể gây nghi ngờ đối với nhiều người nhưng thực tế hầu hết các loài sen đá và xương rồng đều được trồng ở ngoài trời full mưa nắng.
Chỉ cần chậu cây của bạn có lỗ thoát nước tốt, giá thể không ngậm nước lâu, đồng thời vị trí đặt chậu nhận được nhiều giờ nắng trong ngày, tất cả sẽ ổn. Vấn đề đang lo ngại hơn chính là việc đặt cây sen đá của bạn trong nhà và tưới quá nhiều nước hoặc vị đặt chậu không có đủ ánh sáng.
Mặc dù bạn nên thận trọng khi sen đá bị gặp mưa, nhưng cũng không cần phải lo lắng. Điều quan trọng hơn là hãy đảm bảo sen đá của bạn nhận được đủ giờ nắng.
Bắt đầu với các loại sen đá “trâu bò”
Nếu bạn là người mới chơi sen đá, hay chọn những loại sen đá khỏe mạnh có thể chống chọi với các loại thời tiết cực đoan. Chúng có thể trồng dưới thời tiết mưa nhiều, nắng gắt, hay lạnh mưa tuyết kéo dài. Hay cho dù chất lượng giá thể không đảm bảo nhưng các loại sen đá này vẫn rất kiên cường.
Trồng và chăm sóc sen đá ở trong nhà kính, nhà màng
Hầu hết các loại sen đá bạn mua thường được trong các nhà kính với màng nilon trắng. Các nhà vườn ở nơi có điều kiện khí hậu thuận lơi, nhà kính sẽ cung cấp một môi trường sống lý tưởng cho cây sen đá. Nhưng khi cây được mang ra trồng ở ngoài, chắc chắn chúng sẽ gặp một chút khó khăn để thích nghi.
Nếu bạn có điều kiện, hãy trồng bằng nhà kính để cây có được điều kiện sống tương tự lúc ở vườn ươm. Nếu gặp thời tiết quá nóng, bạn có thể dùng lưới che để tránh sen đá bị cháy lá.
Sen đá của bạn rất dễ dàng chết
Không nhất thiết bạn là người mới, thì cây sen đá của bạn có thể chết bất cứ lúc nào. Nguyên nhân có thể do bạn hoặc cây sen đá tự dưng nó chết không vì bất cứ lý do nào. Vậy nên không cần quá lo lắng, có thể bạn đã cẩn thận thực hiện đúng hết các bước trồng sen đá, nhưng các loài cây mong nước được trồng khác với môi trường sống tự nhiên của chúng thì đành chấp nhận vậy.
